همه چیز درباره ی مافیای معدل کنکور سراسری

مافیای معدل چیست و از کجا پدید آمده است؟

همانطور که میدانید به تازگی مجلس طرح برای برقراری تاثیر مثبت معدل در کنکور و بازگشت دروس عمومی عدالت آموزشی تصویب کرد. حال بررسی کنیم طرح تاثیر معدل از ابتدا با چه اهدافی بود؟ به علی امرایی عضو کمیسیون آموزش دیده بان شفافیت و عدالت کشور در مصاحبه اخیر خود اظهار کرد: تصویب طرح تاثیر معدل در کنکور با دو هدف انجام شد:

امرایی در ادامه افزود: از ۴۰ نفری که امسال رتبه برتر در کنکور سراسری شدند، ۱۳ نفر تهرانی هستند به عبارتی ۳۲.۵ درصد رتبه های برتر از کلان شهر تهران هستند و با وجود اجرای این مصوبه که از اهداف مهمش جذب داوطلب از مناطق محروم بود، اما همچنان تهرانی ها در صف اول ورود به دانشگاه ها هستند.

امرایی در ادامه افزود: اصفهان با چهار رتبه برتر از میان ۴۰ نفر، در جایگاه دوم قرار دارد که ۱۰ درصد رتبه برترها را شامل می شود و در جایگاه سوم نیز شهر یزد قرار دارد که ۷.۵ درصد از رتبه های برتر کنکور متعلق به ایم شهر است.

وی اضافه کرد: نتایج نشان میدهد که شما اگر پول داشته باشید در کنکور هم می توانید موفق شوید و به عنوان نمونه، افرادی که با پرداخت شهریه و تحصیل در مدارس غیرانتفاعی خاص به یک سری آموزش های خاص نیز در چنین مدارسی دست پیدا می کنند و معدل بهتری کسب می کنند.

سهم مدارس دولتی از رتبه های برتر کنکور ۸ درصد می باشد

امرایی عضو کمیسیون آموزش دیده شفافیت و عدالت کشور با بیان این موضوع که ۸۵ درصد دانش آموزان در کل کشور در مدارس دولتی محصل هستند، گفت:

در حالیکه اگر هدف های این مصوبه به درستی محقق می شد، این رقم باید خیلی بیشتر ۸ درصد می شد.

امرایی با اشاره به اینکه سهم سمپاد در رتبه های برتر کنکور ۶۰ درصد، سهم نمونه دولتی ۱۵ درصد و سهم غیردولتی خاص ۱۷ درصد بوده است، اظهار داشت: در گروه آزمایشی علوم تجربی تمام ۱۰ نفر رتبه برتر، از سمپاد بودند.

گردش مالی کنکور همچنان مانند قبل است!

امرایی با اشاره به این موضوع که سال گذشته آماری منتشر شد که رتبه های زیر ۳ هزار را طبق دهک های یک تا ۱۰ اقتصادی جامعه تفکیک کرده بودند، گفت: اکنون نیز باید گزارشی منتشر شود که رتبه های زیر ۳هزار کنکور امسال طبق دهک های یک تا ۱۰ اقتصادی جامعه تفکیک شوند تا بفهمیم قشر ضعیف با توجه به این مصوبه به دانشگاه وارد شدند یا قشر مرفه؟ آیا این مصوبه توانست به اهدافی که داشت برسد؟

وی در ادامه افزود: چانچه این داده ها با جزئیات و به تفکیک شهرهای محل زندگی داوطلبان منتشر شود، می توان با یک پژوهش نشان داد با اجرای مصوبه جدید، محل زندگی و درآمد خانواده چند درصد می تواند بر کسب رتبه برتر در کنکور سراسری تاثیر بگذارد.

امرایی با اشاره به اینکه هدف دوم مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی،کم شدن گردش مالی کنکور بود، بیان کرد: متاسفانه شاهد هستیم که همان گردش مالی کنکور همچنان به قوت خود باقیست، علاوه بر آن نیز گردش مالی کتاب های نهایی و مدارس خاص و غیرانتفاعی در آموزش و پرورش به وجود آمده است و اگر پیش تر این موضوعات بوده،الان تشدید شده است.

وی تاکید کرد که اکنون داوطلبان باید علاوه بر خرید منابع کنکور به فکر خرید کتاب های امتحانات نهایی و تشریحی و … نیز باشند.

در ادامه امرایی افزود: اگر به اشکالات یازده گانه دیده‌بان نسبت به مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی مراجعه کنید، مشاهده می کنید که یکی از ایرادات این طرح ورود میلیون ها جلد کتاب حل المسائل و تشریحی به بازار خواهد بود و در حال حاضر نتیجه آن را مشاهده می کنید. حتی بقیه آن ایرادات یازده گانه نیز یک به یک در حال وقوع است.

به وجود آمدن مافیای معدل کنکور

صحرایی در مصاحبه خود تصریح کرد: در نمایشگاه کتاب امسال دیدیم که فروش کتاب های امتحان نهایی افزایش پیدا کرده بود و در حقیقت مافیای معدل به وجود آمده است که گردش مالی حوزه آموزش را تشدید می کند.

محمد طیب صحرایی عضو کمیسیون دیده‌بان شفافیت و عدالت تاکید کرد: گفته می شود مافیای کنکور در پشت این قضیه هستند، مافیای کنکور چه کسانی هستند؟

از سال ۱۳۹۷ هر گونه تصمیمی گرفته می شود، چه صحیح و چه غلط، از فشار پشت پرده و جریان مافیایی کنکور نام برده می شود.

صحرایی در ادامه گفت: یک بار برای همیشه اسامی مافیای کنکور و همچنین معنی جمله مافیای کنکور را به مردم جامعه معرفی کنید.

بسیاری از انتشارات با این مصوبه موافق بودند، زیرا انتشاراتی که کتاب تستی منتشر میکنند، در حال حاضر کتاب های امتحان نهایی نیز تولید می کنند و گردش مالی آن ها چندین برابر شده است.

کاهش تاثیر کنکور و افزایش تاثیر معدل برای ورود به دانشگاه، عادلانه است یا خیر؟

خانم ۲۸ ساله ای را در نظر بگیرید که از استان محروم و خانواده ای نسبتا فقیر، ۱۰ سال پیش از سد کنکور سراسری ۱۳۹۳ گذشت و در یکی از رشته های زیر مجموعه علوم پزشکی در دانشگاه دولتی نشست و چهار سال بعد فارغ التحصیل شد، طرحش را نیز در بیمارستانی در ایلام گذراند و اکنون کارمند یکی از بیمارستان های تهران می باشد، ولی تصمیم دارد شانس خود را برای رشته پزشکی و پیشرفتی که حق خود می داند، محک بزند.

آن شخص یکی از ده ها داوطلب کنکور است که این روزها خواستار پیگیری و اصلاح مصوبه جدید کنکور هستند.

همین خانم که عضو کادر درمان بیمارستانی در تهران می باشد، دلیل و منطق این پیگیری را به چنین مطرح می کند، که در کنکور ۱۳۹۳ برای شرایط اقتصادی خانواده و محل سکونتش، نتوانست به حق واقعی خود در کنکور برسد و حالا که کمی اوضاع اقتصادی اش بهتر شده است، حق دارد که به پیشرفت و طرقی که مد نظرش است، برسد.

اما او مصوبات چند سال اخیر مجلس در مورد کنکور را سد راهی برای رسیدن به خواسته اش میداند و خواستار این است که مجلس طرح در دست بررسی خود را زودتر تصویب و قانون کند تا اون بتواند در کنکور آینده شرایط عادلانه ای برای رقابت داشته باشد.

مشابه همین خواسته را داوطلبان زیادی در ماه های گذشته مطرح کرده اند و خواستار ورود نهادی تصمیم گیر در این مورد شده اند.

در طرف دیگر وزیر کنونی آموزش و پرورش و حتی چند وزیر پیشین در این وزارتخانه، همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی، چند تن از نمایندگان مجلس و تعدادی از نهادهای اثرگذار دیگر، نظر متفاوتی دارند.

آن ها می گویند، هم قوانین بالادستی و تصمیم مسئولان بر این است که تاثیر کنکور سراسری کم شود و در ازای آن اثرگذاری معدل نهایی افزایش یابد.

امضای کارزارها و پویش های فراوان برای تاثیر تراز در کنکور

افرادی که منتقد برگزاری کنکور به شیوه جدید هستند به نظر اتحاد بیشتری دارند و این موضوع را می توان از تماس ها و پیام های مداومشان به رسانه های مختلف و اعتراض به نتایج کنکور سراسری متوجه شد.

در یکی از کارزارهای انجام شده در فاصله زمانی مرداد تا شهریور ۱۴۰۲، که بیش از ۳ هزار و ۷۰۰ نفر آن را امضا کرده اند، خواسته ها و دلایل مخالفتشان به برگزاری کنکور با این شیوه جدید، به صورت آشکار بیان شده است.

در این کارزار که تحت عنوان (درخواست بررسی مجدد تاثیر سوابق تحصیلی و اجرای عدالت بین همه داوطلبان کنکور ۱۴۰۲) می باشد و خطاب به ریاست جمهوری و ریاست مجلس می باشد، آمده که با تصمیم اتخاذ شده توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی مبنی بر تاثیر قطعی معدل برای همتراز سازی سوابق تحصیلی داوطلبان (دانش آموزان در حال تحصیل+فارغ التحصیلان) و برقراری عدالت بین تعداد زیادی از دانش آموزان، به خصوص دانش آموزان فارغ التحصیل و داوطلبانی که جز در خرداد ۱۴۰۲ ترمیم معدل کردنه بودند و به این عزیزان تراز سوابق داده شده، راه حل های درست و عادلانه مشاهده نمی شود.

با توجه به درصدهای قابل قبول و معدل بالایی که دارند (سطح علمی قابل قبول و حتی بالا) و همچنین شانس بالای آنان در قبولی رشته ها و دانشگاه های تاپ، جز عدم صلاحیت علمی اشخاص برای تراز دهی سوابق تحصیلی و بی عدالتی و ظلم در حق بسیاری از دانش آموزان، دلیل دیگری مشاهده نمی شود.

در قسمت دیگری از این درخواست ۴ هزار نفری، انتقادهایی به آموزش و پرورش هم در دو بند مطرح شده است:

۱) عدم اطلاع‌رسانی به دانش‌آموزان در مورد ترمیم معدل و نمرات مختلف که در سال‌های مختلف و ترمیم در ماه‌های مختلف، ممکن است به رغم کسب نمره بالا، تراز بسیار پایینی به شما بدهند.

۲) اگر یک دانش‌آموز ترمیم معدل کند و نمراتش پایین‌تر از نمرات قبلی شود، به‌رغم توانایی کسب تراز بالاتر با نمرات پایین، همان نمرات بالای قبلی که تراز بسیار کمی می‌داد، لحاظ می‌شود. مثلا کسی که حتی در سال‌های قبل معدلش ۲۰ شده، تراز بسیار پایین با حداقل اختلاف ۲۰۰۰ عدد با شخصی که معدلش در سال تحصیلی ۱۴۰۲، ۱۹.۵ شده، دارد و حتی اگر اطلاع‌رسانی می‌شد (که نشد) و این اشخاص ترمیم می‌کردند، باید نمره بالای ۲۰ به دست می‌آوردند که نمره بهتر لحاظ می‌شد که این امر غیرممکن است در نتیجه نحوه ترازدهی به سوابق تحصیلی اشتباه، غیرقانونی و فاقد صلاحیت علمی است.

در ضمن در همترازی بین کنکور دی و تیرماه، به رغم درصد‌های یکسان، اختلاف بسیار زیادی در تراز‌ها قابل مشاهده و حتی سازمان سنجش نیز همترازی عادلانه‌ای انجام نداده است، لذا از ریاست‌جمهوری محترم و ریاست مجلس شورای اسلامی درخواست ورود مستقیم به این موضوع برای برقراری عدالت را داریم.

چندین کارزار شبیه به هم در یک سال گذشته و مخصوصا در چند هفته اخیر، در رسانه های مختلف به امضا رسیده است.

مثلا چند روز پیش هم تعدادی از والدینِ داوطلبان در کارزاری دیگر خواستار تغییر در شیوه تاثیرگذاری سوابق تحصیلی در کنکور شدند.

آن ها در متن درخواست خود چنین نوشتند: (ما جمعی از اولیا و دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل دیپلم ۱۴۰۲ خواهشمندیم، سختی به جد آزمون خرداد دیپلم ۱۴۰۲ نسبت به سختی آزمون خرداد ۱۴۰۱ و ترمیم معدل دی ماه گذشته و سال‌های ماقبل را لحاظ و در تراز سوابق تحصیلی دیپلمه‌های ۱۴۰۲ اعمال شود که معدل‌های ۲۰ دیپلم ۱۴۰۲ در قیاس با تعداد معدل‌های ۲۰ دیپلم ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ خود شاهد و گواه این تفاوت تراز و سختی است. قل امر ربی بالقسط: و پروردگار من شما را به عدل امر کرده است.)

مهم ترین نگرانی داوطلبان پشت کنکوری چیست؟

طبق بررسی تمام کارزارها این موضوع برجسته است که داوطلبان پشت کنکوری و همچنین افرادی که در سال های گذشته از سد کنکور گذشته اند، اما اکنون می خواهند شانس دوباره خود در کنکور را بررسی کنند و دغدغه و نگرانی بیشتری دارند که بررسی نکات مورد نظر آنان این نگرانی را منطقی نشان میدهد.

ظاهرا در مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی این دسته از داوطلبان اولویت اصلی برای تصمیم گیری نبودند، احتمالا دلیل آن مربوط به جمعیت کمتر آن ها می باشد.

تعدادی از این داوطلبان در ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ با انتشار پویشی با بیش از ۵۰۰ امضا و خطاب به وزارت آموزش و پرورش و همچنین سازمان سنجش دغدغه و خواسته خود را به این شکل مطرح نمودند:

(در اقدامی، سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش، تحت عنوان همترازی نمرات سوابق تحصیلی در سال‌های مختلف، برای نمرات امتحان نهایی سال‌های قبل از ۱۴۰۲ ارزش کمتری قائل شده است و به‌طور مثال برای دانش‌آموزی که در سال ۹۸، نمره درسی را ۲۰ آورده با فردی که در سال ۱۴۰۲ آن درس را ۲۰ شده، تراز کمتری لحاظ کرده است.

این دسته از داوطلبان در پایان پویش خود علاوه بر تشریح شرایط خود و آنچه این مصوبه را از نگاه آنان غیرمنطقی جلوه می دهد، خواسته خود را به این شکل بیان کردند:

آیا سازمان سنجش و وزارت آموزش و پرورش انتظار داشته‌اند که فارغ‌التحصیلان قبل از ۱۴۰۲، نمراتی مانند ۲۱ یا ۲۲ کسب کنند که تراز آن‌ها را با دانش‌آموزان ۱۴۰۲ برابر در نظر بگیرند!

حامیان این پویش درخواست دارند که در نحوه محاسبه تراز سوابق تحصیلی، بازنگری شده و جلوی این بی‌عدالتی گرفته شود.

اعتراضات دواطلبان شورای عالی انقلاب فرهنگی به چه مواردی است؟

داوطلبان به چه مواردی اعتراض دارند و شورای عالی انقلاب فرهنگی دقیقا چه چیزی تصویب کرده است؟ این کارزارها و پویش ها از کجا نشات می گیرد و نقد داوطلبان به کدام مصوبه است؟

در حقیقت ریشه این اعتراضات از طرف داوطلبان و خانواده هایشان به مصوبه جلسه ۸۴۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی مربوط می شود که در ۱۵ تیر ۱۴۰۰ به تصویب رسید.

تعدادی ماده پرحاشیه و خبرساز این مصوبه تحت عنوان: سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه)، بر طبق آنچه این شورا به طور رسمی منتشر کرده است به این صورت است که:

ماده ۳) پذیرش در رشته محل‌هایی که پرمتقاضی نمی‌باشند، صرفا براساس سوابق تحصیلی و مطابق مصوبات شورای سنجش و پذیرش دانشجو انجام می‌شود.

پذیرش در رشته محل‌های پرمتقاضی، براساس نمره کل نهایی حاصل از ترکیب نمره کل آزمون اختصاصی و نمره‌کل سابقه تحصیلی انجام می‌شود.

سهم نمره کل سابقه تحصیلی برای پذیرش در سال تحصیلی ۱۴۰۱ با توجه به سابقه تحصیلی موجود و مرتبط، ۴۰درصد با تاثیر مثبت و برای پذیرش از سال تحصیلی ۱۴۰۲ و بعد از آن، سهم نمره کل سابقه تحصیلی، با توجه به سابقه تحصیلی موجود و مرتبط، ۶۰درصد با تاثیر قطعی در نمره کل نهایی و مابقی ۴۰درصد سهم آزمون اختصاصی خواهد بود.

ماده ۴) وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به ایجاد سوابق تحصیلی کامل دانش‌آموزان اقدام نماید به گونه‌ای که برای پذیرش از سال تحصیلی ۱۴۰۲ به بعد همه فارغ‌التحصیلان دارای سوابق تحصیلی کامل باشند.

تبصره: از سال ۱۴۰۴ به بعد هر متقاضی در هر گروه آزمایشی باید دارای سوابق تحصیلی مرتبط و کامل در گروه آزمایشی که متقاضی پذیرش در آن است، مطابق نظام آموزشی جدید آموزش و پرورش (نظام ۳ـ ۳ـ ۶) باشد.

البته که این مصوبه حاوی موارد دیگری نیز می باشد و با جزئیات روند پذیرش دانشجو در سال های آینده را توضیح می دهد.

طبق انتقادات بسیار زیاد مطرح شده در ماه های اخیر، به نظر می رسد قسمت پرچالش این مصوبه موضوع درصد بالای تاثیرگذاری معدل است: این موضوع که از سال تحصیلی ۱۴۰۲ به بعد سهم نمره کل سابقه تحصیلی، ۵۰ درصد با تاثیر قطعی در نمره کل نهایی و ۴۰ درصد بقیه هم سهم آزمون اختصاصی خواهد بود.

این میزان از اثرگذاری معدل و نحوه اجرایی آن درباره داوطلبانی که سال ها قبل آزمون نهایی و دیپلم را پشت سر گذاشته اند، از مهم ترین موضوعات چالش برانگیز در دو سالی است که این طرح تصویب شده است و همچنان نشده است.

تغییرات مجلس به کنکور 1403 میرسد؟

داوطلبان از کمیسیون آموزش می خواهند، تغییرات را به کنکور سراسری ۱۴۰۳ برسانند. البته که تا همین روز و این لحظه مجلس قانون را تصویب کرده است اما هنوز شورای نگهبان و سازمان سنجش چیزی اعلام نکرده اند.

داوطلبان مخالف این مصوبه بلافاصله پس از تصویب آن، اعتراضات خود را آغاز کردند و روز به روز نیز بر شدت انتقادات خود افزودند، آن ها با دیدار و جلسات متفاوت با نمایندگان مناطق خود در مجلس، توانسته اند خواسته خود را از این طریق نیز پیگیری کنند و کار تا طرحی یک فوریتی پیش رفته است.

در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲، در کمیسیون آموزش و تحقیق و فناوری مجلس، طی جلسه ای این طرح مورد بررسی قرار گرفت و در همان روز رضا حاجی پور، سخنگوی این کمیسیون درمورد آن به خبرگزاری ها اظهار کرد:

طرح تاثیر سوابق تحصیلی و معدل دانش‌آموزان در کنکور از سال ۱۳۹۲ در مجلس مطرح بوده و از ابتدا در این طرح اشاره شده بود که باید میزان اثرگذاری سوابق تحصیلی در آزمون سراسری با پیشنهاد و تصمیم آموزش و پرورش توسط شورای سنجش و پذیرش دانشجو مشخص شود نه اینکه توسط مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تصمیم‌ گیری شود.

طبق تصمیم جلسه کمیسیون آموزش و تحقیق فناوری که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ انجام شد، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد کنکور ۱۴۰۳ ملغی شده است و از این پس تصمیم گیری در مورد تاثیر معدل و سوابق تحصیلی سال ۱۴۰۳ به شورای سنجش و پذیرش دانشجو محول خواهد شد.

احمد نادری عضو هیات رئیسه مجلس نیز در اردیبهشت امسال در مورد این تغییر و نظر کمیسیون آموزش بیان کرد که «از این به بعد براساس این طرح، تصمیمات مصوبه شورای انقلاب فرهنگی در مورد کنکور ملغی و تصمیم‌گیری درمورد تاثیر معدل از سال ۱۴۰۳ به شورای سنجش و پذیرش محول خواهد شد.»

بحث اصلی رسیدن این مصوبه به صحن علنی و همچنین تایید صحن بر چنین خواسته ای است که تا کنون محقق نشده است و معترضان نیز در این روزها به این دلیل فعال تر شدند و می خواهند رئیس مجلس هر چه سریع تر این طرح را به صحن مجلس بیاورد تا بتوانند در کنکور ۱۴۰۳ اثر آن را ببینند.

در طرف دیگر وزیر آموزش و پرورش و همچنین رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش به شکل جدی با طرح فعلی موافق هستند و آشکارا می گویند داوطلبان به تغییر اساسی در مصوبه شورا امیدوار نباشند.

محسن زارعی رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش با اظهار نظر قطعی، عزم جدی دولت به اجرا شدن مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی را اعلام نمود.

وی در این مورد بیان کرد: این مصوبه حذف نخواهد شد و تغییرات جزئی ایجاد شده در این مصوبه در چارچوب آن اعمال می شود.

رضا مراد صحرایی، وزیر فعلی آموزش و پرورش از اراده این وزارتخانه برای اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی سخن گفت.

صحرائی در مصاحبه خود گفت: اجرای این مصوبه گامی بلند در جهت تحقق عدالت آموزشی می باشد.

وی در ادامه افزود: مافیای کنکور تلاش زیادی می‌کند تا از تداوم اجرای مصوبه تاثیر قطعی معدل جلوگیری نماید، اما وزارت آموزش و پرورش این مصوبه را برای احقاق حق دانش‌آموزان نقاط محروم مهم می‌داند و با قدرت در مقابل مافیای کنکور می‌ایستد.

جمع بندی نهایی علیرضا افشار در مورد جنگ بین شورای انقلاب و مجلس

توصیه میکنیم داوطلب درگیر این جریانات نشود و تا اعلام نهایی سازمان سنجش صبر کند، احتمالا این تصمیم اوایل پاییز قطعی خواهد شد تا آن زمان به برنامه ریزی های قبلی خود عمل کنید.

با این توضیحات، باید منتظر ماند و دید که کدام طرف از این نظرات دوگانه می‌توانند خواسته خود را به کرسی بنشانند، یک سمت دولتی که می‌گوید مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی اصلی مهم برای عادلانه کردن پذیرش کنکور می باشد و در طرف دیگر هم بعضی نمایندگان مجلس که حذف یا اصلاح آن را اقدام مهمی در راستای تحقق عدالت به شمار می آورند.