بارم بندی امتحان نهایی عربی دوازدهم انسانی ۱۴۰۲

بارم‌بندی امتحان نهایی عربی انسانی یکی از مهمترین اطلاعاتی است که به آمادگی و برنامه ریزی دانش‌آموزان برای امتحانات نهایی پایان سال تحصیلی کمک میکند.این بارم بندی به صورت رسمی توسط آموزش و پرورش و برای هر سه پایه تحصیلی منتشر میشود.

بارم‌بندی امتحانات نهایی عربی انسانی دوازدهم به منظور تعیین اهمیت مباحث و سوال خیز بودن هر درس منتشر میشود. در این بارم‌بندی، بخش ها و دسته بندی های مختلف درس مشخص شده و میزان نمره ای که از آن مبحث میاید نیز مشخص میشود و به طور کلی مباحث مرتبط با درس عربی انسانی مورد بررسی قرار می‌گیرند.

هر سال با نزدیک شدن به زمان امتحانات نهایی علاوه بر اهمیت بررسی سوالات امتحان نهایی دوازدهم، یکی دیگر از نگرانی‌های فراوان دانش‌آموزان پایه دوازدهم، آشنایی با مباحث مهم و پرتکرار در امتحان درس عربی انسانی است تا با مطالعه بیشتر آن‌ها، بتوانند نمره بالاتری را کسب نمایند. در سال حاضر، به دلیل تغییراتی در تاثیر سوابق تحصیلی در ورود به دانشگاه‌ها و تاثیر قطعی 40 درصد آن بر قبولی در کنکور سراسری، این مسئله به ویژه اهمیت یافته است.

دانش‌آموزان پایه دوازدهم در دسته‌های دوره‌های روزانه، بزرگسالان و ترمیم معدل کنکور که قصد شرکت در امتحان نهایی عربی انسانی را دارند، می‌توانند با مراجعه به بارم‌بندی امتحان نهایی عربی انسانی دوازدهم انسانی سال ۱۴۰۲، به مطالعه مفیدتری از مباحث مهم بپردازند. بدین منظور، در این مقاله به بررسی بارم‌بندی و روش‌های ارزشیابی امتحان نهایی عربی انسانی دوازدهم انسانی در خرداد ۱۴۰۲ پرداخته شده است.

جدول بارم بندی امتحان نهایی عربی انسانی و نکاتی درباره ی آن

نکات مهمی که طبق اعلام آموزش و پروش طراحان سوال باید در امتحان نهایی رعایت کنند:

1) سؤالات امتحان کاملا حركت گذاری میشوند.

2) صورت سؤال از نظر ساختاری و واژگانی، در حد فهم دانش آموز است.

3) در طراحی سؤال امتحان نوبت اول، طراح مجاز است تا یک نمره در بارمبندی تغییراتی اجرا نـماید؛ ولی در نوبت دوم، بارمبندی دقیقاً رعایت شود.

4) حجم اصلی سؤالات امتحانی ترجمه از عربی به فارسی و كاربرد واژگان است كه تنوع دارد.

5) در بسیاری از موارد، سؤالات بخشهای مختلف با هم تلفیق میشوند و تفکیک مهارتهای زبانی امکان ندارد؛ مثلا در بخش مهارت ترجمه، امکان دارد در یک جمله، چند مفهوم مختلف همزمان بیاید.

6) طرح سؤال امتحان نوبت اول (دی ماه) و دوم (خرداد، شهریور و… ماه) از بیست نمره است.

7) در سؤال (ترجمۀ دقیق فعلها) یك یا دو قرینه مانند اسم و ضمیر باید در جمله وجود داشته باشد، تا دانش آموز بتواند به كمک آنها فعل مورد نظر را دقیق ترجمه كند.

الف) ملاحظه میكنید اولاً هریك از فعلها در جمله واقع است؛ ثانیاً در جمله قرینه هایی وجود دارد كه كمک میكنند تا دانش آموز موفق باشد. فراموش نکنیم كه یکی از اهداف ارزشیابی آموزش است. آن ارزشیابی درست است كه بتواند به دانش آموز كمك كند و او را دچار ترس و نگرانی نکند و موجب شود تا از یادگیری لذت ببرد.

ب) در این سؤال از فعلهایی استفاده میشود كه این ویژگیها را داشته باشند: صحیح و سالم، پركاربرد، دارای معنای ساده؛ لذا چنین فعلهایی پیشنهاد میشود: اِبْتعد، أَرسل، اِسَتْخرج، اِقترب، اِنْتظر، اِنْقطع، تَکلَّم َ، ذهب َ، رجع، ساعد َ، سافر َ، شاهد َ، طلَبَ ، علَّم َ، غسل، لَعب و…

8) در بخش قواعد شیوة طرح سؤال فقط برمبنای تشخیص فعل ماضی، مضارع، امر و نهی در جمله و تعیین فعل مناسب برای جای خالی و نیز ترجمه از عربی به فارسی است

9) در سؤالات چندگزینهای دو، یا سه گزینه ارائه می ّ شود. (اما در بخش كلمات ناهماهنگ چهار كلمه داده میشود).

10) ترجمۀ جمله، یا كلمه از فارسی به عربی در هیچ آزمون، یا مسابقه ای طراحی نمیشود.

11) طرح سؤال از فعلهایی مانند «تَعلَّموا» ، «تَعارفوا» كه میتوانند ماضی، یا امر باشند باید در جمله و همراه قرائن مناسب باشد و اگر در امتحان از طرح چنین سؤالاتی خودداری شود بهتر است.

12) در تشخیص و ترجمۀ فعلهای ماضی ساده، ماضی استمراری، ماضی منفی، مضارع منفی و مستقبل و نیز مصدر در جمله باید فقط موارد صحیح و سالم طراحی شود و اگر از معتل سؤالی طرح شد، نباید تغییراتی مانند اعلال حذف داشته باشد. دانشآموزان در ترجمۀ فعلهایی مانند أَ ْرض ِ، اِ ْرض َ، اِ ْهد ِ ، دَع ْ، اُد ْع ُ ، رُد َّ ، قِ دچار مشکل خواهند شد. اگر هم در كتابهای درسی به كار رفته باشند باید بدون كوچكترین تغییری عین همان عبارت داده شود؛
مانند: ﴿اِ ْهدنَا الصراط الْمستقیم﴾

احتمال دارد دانش ِ آموزی بداند فعل جملۀ «اَلَطباء كانوا یَفحصون الْمرضیٰ». معادل «ماضی استمراری» در فارسی است؛ ولی معنای فعل «فَحَصَ» را كه در پایۀ هشتم خوانده است بعد از پنج سال فاصله فراموش كرده باشد؛ در این صورت به او ظلم میشود. در چنین حالتی لازم است كه معنای فعل «فَحَصَ» در برگۀ امتحان داده شود؛ زیرا آنچه سنجیده میشود ساختار معادل «ماضی استمراری» است نه معنای فعل «فَحَصَ» و این بخش از بارمبندی
در بخش قواعد است، نه در بخش ترجمه.

13) آموزش و ارزشیابی مطابقت عدد و معدود و ویژگیهای معدود و مطابقت موصوف و صفت مطلقاً از اهداف كتاب درسی نیست؛ اما حفظ عددهای اصلی یك تا صد و عددهای ترتیبی یکم تا بیستم از اهداف كتاب است.

14) طرح سؤال در مورد تشخیص ضمیر و اسم اشاره مناسب، برای جای خالی در جمله با توجه به قرائن در قالب سؤال چندگزینه ای اشکالی ندارد؛ ولی باید توجه داشت كه چنین مواردی از اهداف كتاب درسی نیست: ضمیر منفصل منصوب مانند إیّاكَ؛ تشخیص کاربرد اسم اشاره مثنی مانند هذان و هذین، كاربرد هذه و تلك برای اشاره به اسم غیر عاقل. در كتاب درسی به نام ضمایر اشاره نشده است.

15) در تشخیص محل اعرابی در جمله، نهادن اِعراب رفع، نصب و جر از اهداف كتاب نیست و كلمات جملۀ ارائه شده باید كاملا اعراب گذاری شده باشند. طرح سؤال از اعراب گذاری كلمات جمله، مطلقاً ممنوع است؛ زیرا در كتاب آموزش داده نشده است. در كتاب عربی رشتۀ ادبیات و علوم انسانی ذكر علامت اعرابی آموزش داده شده است؛ بنابراین، در امتحان میتواند طرح شود؛ مثلا ذكر اینکه در جملۀ «جاءَ الرجلُ». الرجل فاعل و مرفوع به ضمه است.

16) در تشخیص مشتقات، ذكر جامد و مشتق لازم نیست؛ اما ذكر نوع  كلماتی مانند حاكم، محکوم، َمحکمۀ، أَحکم لازم است. در اسم فاعل و اسم مفعول مانند ناظر و منتظر ذكر اینکه ناظر اسم فاعل ثلاثی مجرد و منتظر اسم فاعل ثلاثی مزید میباشد، در كتاب درسی تدریس شده و از اهداف آموزشی كتاب رشتۀ ادبیات و علوم انسانی است.

17) در بخش تحلیل صرفی و اعراب میتوان مانند تمرین كتاب عمل كرد؛ یعنی سؤال دو گزینهای نیز طرح كرد. از طرح سؤال بهصورت پركردن جای خالی در تجزیه و تركیب خودداری شود. ارائۀ یك جمله و درخواست از دانش آموز برای نوشتن تحلیل صرفی و اعراب نیز از اهداف برنامۀ درسی نیست.

18) تغییر دادن جملات كتاب در امتحان جایز است؛ بهشرط اینکه منطقی باشد و موجب نشود كه بیشتر دانش آموزان دچار اشکال شوند. هدف این است كه دانش آموز طوطیوار عبارتها را حفظ نکند. بدیهی است كه آیات و احادیث و ضرب المثلها را نمیتوان تغییر داد.

19) در بخش مهارت ترجمه به فارسی نمیتوان تفکیك دقیق میان عبارات ارائه شده انجام داد. طبیعی است كه امکان دارد در آزمون جملهای داده شود كه بارم بخشهایی از قواعد را افزایش دهد.

20) در امتحان نوبت دوم از مطالب نیمۀ اول كتاب كمتر از هفت نمره طراحی میشود. درس عربی به گونه ای است كه نمیتوان سقفی دقیق برای مطالب نیمۀ اول و دوم كتاب تعیین كرد؛ زیرا نه تنها مفاهیم پنج درس كتاب، درهم تنیده اند؛ بلکه آموخته های سالهای گذشته نیز تکرار شده اند. (نیمە اول حدود هفت نمره، نیمۀ دوم حدود 13 نمره)

جمع بندی نهایی در مورد بارم بندی عربی دوازدهم انسانی برای امتحان نهایی

در نهایت، بارم‌بندی امتحان نهایی عربی انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا تعیین بخش های پرتکرار، ارزیابی صحیح دانش‌آموزان در این درس را تسهیل می‌کند و همچنین انگیزه و تمرکز دانش‌آموزان را برای مطالعه و آمادگی بیشتر در امتحانات فراهم می‌کند. با توجه به اهمیت بارم‌بندی مباحث مختلف، دانش‌آموزان پایه دوازدهم باید با دقت و دقیق برنامه‌ریزی کنند تا بر اساس اهمیت مباحث، زمان و تمرکز خود را روی مباحثی که ارزش بیشتری دارند متمرکز کنند.

همچنین، برای دانش‌آموزان مفید است که با نمونه سوالات امتحان نهایی قبلی آشنا شوند تا بتوانند نوع سوالات و الگوهای مورد استفاده در امتحان را درک کنند. این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های طراح سوال بیشتر آشنا شوند و بهترین عملکرد را در امتحان داشته باشند.

استفاده از جزوه های امتحان نهایی عربی انسانی نیز میتواند مطالعه برای امتحان نهایی را سریع تر و پربازده تر کند.